Nietzsche e a filosofía da ciencia.

A posición de Nietzsche sobre a ciencia relaciónase coas leis naturais. O seu principal crítica é que a forma como os científicos pensaron as leis naturais segue a mesma tendencia da modernidad, é dicir, a tendnecia a nivelalo todo, a reducilo todo a un común denominador. Relaciona esta tendencia legaliforme coa moderna política democrática. Para Nietzsche a lei é interpretación, non texto. Polo mesmo as leis non expresan necesidades da natureza, senón nosas propias proxeccións. Unha interpretación fundada nunha política democrática. O físico vén ser expresado dentro dos nosos intereses culturais e ata políticos. O real é un xogo de forzas indiferente ao que o ser humano proxecta nas súas particulares perspectivas. A física é interpretación acorde cos nosos propios requerimientos. A volunatd de poder non só é afectada por outros centros de forza senón polo universo enteiro. O noso esforzo de participación no coñecemento deste mundo ten éxito porque nós mesmos participamos.

O contrario dunha lectura do mundo desde as leis naturais é a interpretación desde a vontade de poder. Non hai leis da natureza posto que toda forza exerce todo a súa poder en cada momento. A necesidade non resulta da mera obediencia á natureza senón da vontade de poder. Non hai leis, nin obediencia, tan só necesidade. A idea de lei natural contrástase coa dunha necesidade natural.

O autor distingue entre perspectivismo e perpectivalismo. O perspectivismo está consciente da esixencia de perspectiva e niso difiere do perspectivalismo. O reclamo polos "feitos" é tamén unha interpretación. O autor insiste que no pensamento de Nietzsche non se trata dun relativismo, en realidade é contrario ao relativismo.

DONACIÓNS DE MÉDULA ÓSEA

Os factores que van contribuír a unha eficiente mellora da calidade e cantidade dos trasplantes de medula ósea, de sangue de cordón umbilical e sangue periférica, as tres fontes de células nais sanguíneas que se utilizan no noso país, son varios. Seguindo o exemplo do sistema de trasplantes de órganos regulado desde fai décadas pola ONT, que é copiado a nivel mundial polo seu bo funcionamento, vaise a reorganizar o 'modus operandi' en materia de medula ósea.

Darase unha maior importancia á coordinación entre as diferentes Comunidades Autónomas, que poderán centralizar as súas tipajes en tres centros, situados en Málaga, Madrid e Barcelona. Ademais, o REDMO, da Fundación Josep Carreiras, funcionará como o único rexistro de donantes de medula autorizado en España con carácter altruísta, público e universal. Deste xeito, ao aumentar o número de posibles donantes e ao ordenar os datos nun mesmo rexistro, existen máis posibilidades de reducir os tempos de espera, agilizando a procura de donante.

Con este Plan, os custos económicos tamén se reducirán considerablemente. O obxectivo é que non se traia medula do estranxeiro. Unha maior autosuficiencia de España en donantes nacionais de medula ósea aforraría ao sistema sanitario un gasto que se contabiliza en miles de euros. Nas donaciones de medula entre Comunidades Autónomas, o gasto non se factura, combínanse entre elas para non reparar en gastos. O custo económico dunha persoa que busca un donante a nivel mundial costa entre 3.000 e 5.000 ?, ao que hai que sumarlle o custo polo rexistro estranxeiro. Con todo, tal e como explicou o doutor Matesanz, aínda que a tarifa por unha donación de medula no estranxeiro é de 14.500 ?, e o dunha donación por cordón umbilical é de 22.000 ?, cando a donación realízase dentro de España non existe facturación. Esa é outra das razóns polas cales é importante fomentar o incremento de donantes de medula no noso país.

Con todo, España é un importante exportador de células nai de cordón umbilical. Desde que se aprobou o primeiro plan para mellorar o sistema de donación de cordón en 2008 -aínda que se comezou a aplicar entre 2006 e 2007- para alcanzar os 60.000 cordóns umbilicais en 2015, as donaciones non deixaron de crecer, ata o punto de alcanzar prácticamente a cifra este ano. Actualmente, dos 500.000 cordóns que hai almacenados a nivel mundial, España ten máis do 10%, converténdose no 2º país con máis unidades na súa haber.

En cambio, en donación de medula ósea, España é o 16º do mundo. Por iso vaise a promocionar o plan entre donantes novos, que son os que máis posibilidades teñen de facer efectiva esa donación. Unha persoa pode ser donante de medula desde os 18 ata os 55 anos, pero iso non significa que as súas células vaian ser demandadas. Con todo, canto antes inscríbanse como donantes máis tempo e, polo tanto, máis oportunidades terán de poder exercer o seu privilexio de salvar unha vida, ademais de que canto máis nova é o donante máis probabilidades de éxito ten o trasplante, abaratando o proceso.

Rita Levi-Montalcini, 103 anos coa ciencia.

Recentemente celebrouse o falecemento de Rita Levi-Montalcini aos 103 anos de idade, unha das científicas que máis aportación fixo ó mundo da xenética, descubrindo os chamados factores de crecemento, moléculas que interveñen no desenvolvento do organismo e no crecemento das células e foi gañadora do premio Nobel de medicina.


Acabado xa o primeiro decenio do século XXI, resulta sumamente descorazonador observar a denigración que están sufrindo as mulleres italianas como resultado das declaracións feitas á prensa, e a todos os medios de comunicación dispoñibles, polo seu Primeiro Ministro Silvio Berlusconi, que tan apropiadamente describiu Amelia Valcárcel no xornal O País, 25 de xaneiro de 2011, como «delirio dun macho avejentado que se apoia nas partes máis bellacas da natureza humana; un tipo ao que o poder subíuselle á cabeza». Ciertamente, este malhadado Xefe de Goberno, sumido nunha causa por prostitución de menores, está dando mostras dun machismo tan exacerbado que non pode menos que provocarnos unha profunda indignación.


A importancia do descubrimento destes mensajeros químicos radica en que antes do seu achado era moi pouco o que se sabía sobre a capacidade das distintas células e órganos para comunicarse entre si; despois, empezou a sutil comprensión dos mecanismos de control que regulan o crecemento de células e tecidos. Como corolario, cara a mediados da década dos oitenta non só se comprobou a existencia de ducias de factores do crecemento, senón tamén que escasamente existía algún aspecto do desenvolvemento embrionario no que non estivese implicada a acción dun ou máis destes factores.

Lucía e Elena

Espacio destinado a MORENO LOPEZ.

O profesor gaditano Eduardo Moreno López (Cádiz, 1870/ Ourense, 1911) deixou unha pegada profunda na sociedade ourensá de comezos de século XX tanto pola súa calidade profesional coma polas súas profundas conviccións políticas e sociais. O IES OTERO PEDRAYO membro da REDE MUPEGA inaugurou unha espléndida exposición monográfia arredor da vida e obra deste ilustre profesor e excepcional cidadán. Comisariada polo profesor David Cortón, a mostra percorre a través de didácticas láminas e dunha coidada selección de textos, a apaixoante tarefa docente e a súa entusiasta obra social. A exposición cumpriméntase coa edición similar de tres pequenos opúsculos do autor, editados con coidado e gusto pola Organización.

Solo 300 xenes separan aos humanos dos ratos, semellantes nun 99%

Setenta e cinco millóns de anos de evolución independente separa humanos e ratos, pero ambos son xeneticamente idénticas en 99 por cento. Sorprendentemente, as diferenzas biolóxicas básicas son limitadas a 300 xenes que serían exclusivos para cada especie, detallada hoxe "Natureza" un consorcio de 27 centros de investigación públicos en seis países, incluíndo España. Este é o resultado máis destacada deste colectivo internacional collido tras decodificar e analizar 95 por cento da secuencia do xenoma do rato ("Mus musculus").

Situado no interior de cada célula, e composto por 2.500 millóns de unidades dispostas nunha longa fileira de ADN (acedo desoxirribonucleico), o xenoma do rato almacena todos os xenes que orquestran a formación, desenvolvemento e morte do roedor.

Dous anos logo da decodificación da secuencia do xenoma humano, a difusión deste borrador supón un novo avance crítico para entender a nosa bioloxía e multiplicar a utilidade dos ratos de laboratorio na loita terapéutica contra o cancro, a sida, a malaria e outras moitas enfermidades. Utilizado en beneficio da ciencia e a saúde, o rato hase eregido nas dúas últimas décadas no organismo preferido como modelo polos biólogos. Preto de 25 millóns empréganse ao día nos laboratorios.

A principal razón reside en que é un mamífero con moitos paralelismos fisiológicos, metabólicos e anatómicos coas persoas. O segundo motivo estriba en que esa similitude xenética coa nosa especie é manipulable con enxeñería xenética, o que permite crear estirpes que reproducen lesións e síntomas de enfermidades e experimentar con novos fármacos ou tratamentos. Non é estraño así que a base de datos que almacena a secuencia do xenoma do rato, hoxe presentada en detalle, sexa consultada máis de 2,6 millóns de veces por científicos de todo o mundo, interesados en descifrar o xenoma humano, a función dos nosos xenes e o deseño de terapias biomédicas. A empresa Celera anunciou o pasado ano que había secuenciado o xenoma do rato coa mesma técnica aplicada por este consorcio internacional, aínda que só ofrece información previa subscrición de pago.

«SOMOS RATOS SEN COLA»

Reflexión para o día de hoxe...

A vida é ter sempre que facer algo . A vida non se me deu, resulta que ma teño que facer eu.
Ortega y Gasset.

Animo loitadores de segundo de bacharelato! Ide a polos vosos soños e non vos cansedes de traballar, todo ten a súa recompensa.

Elena e Lucía.

O INTELECTO NUNCA MORRE

"Allí la ciencia facilitaba el planteamiento de las cuestiones profundas en las que la filosofía y la ciencia se unen: ¿Qué somos? ¿De qué estamos hechos nosotros y el universo? ¿De dónde venimos? ¿Cómo funcionamos? No dudo de que debo la elección de una carrera científica a la genialidad de esta educación «idiosincrásica»."

Dende a nosa antiquísima Auriensis continuamos recordando o labor de Lynn Margulis, como científica e como muller. Por eso, hoxe que se cumpre un ano dende a súa morte, queremos facerlle o recoñecemento que se merece.

Entre a súa faceta profesional destaca a súa titulación en Zoologia e Xenética pola Universidade de Wisconsin e Doutora en Xenética pola Universidade de California-Berkeley.  Foi membro da Academia nacional das Ciencias de Estados Unidos desde 1983, da Academia Rusa de Ciencias Naturais desde 1997 e da Academia Americana de Artes e Ciencias desde 1998. Durante a súa vida publicou máis de 190 artigos de todo tipo.  Saliéntase tamén como catedrática de bioloxía da Universidade de Massachussetts e codirectora Margulis é autora da teoría da simbiogenésis, que explicaría a orixe das primeiras células con núcleo a partir da fusión de bacterias primitivas fai miles de millóns de anos. Na súa teoría endosimbiótica, propón que as células eucariotas (células de animais, plantas, fungos e protoctistas) orixináronse a partir de diferentes células procariotas (sen núcleo) mediante unha relación simbiótica que chegou a ser permanente. Expúxoa por primeira vez en 1967. 

As investigacións das últimas décadas viñérona confirmando en case todos as súas puntos del departamento de bioloxía planetaria da NASA. Xunto co científico Robert Whittaker, propuxo unha clasificación dos seres vivos en cinco reinos a partir da simbiogénesis (Monera, Protoctistas, Plantas, Animais e Fungos), no canto dos tres "vixentes" (Mineral, Vexetal e Animal).

Por todo isto, cómpre non esquecer a esta extraordiaria muller, porque o INTELECTO NUNCA MORRE! Ela es os seus coñecementos e aportacións á ciencia estarán sempre entre nós.